Badania prowadzone były w sierpniu i wrześniu przez naukowców z Uniwersytetu Łódzkiego dr Janusz Pietrzaka archeologa z ponad 30-letnim stażem i mgr inż. Artura Gintera. Stanowiły one kontynuację wieloletnich badań nad średniowiecznym i nowożytnym osadnictwem na obszarze Włocławka, realizowanych od wielu lat we współpracy władz miasta z Instytutem Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego.

W rejonie Bulwarów zostały przeprowadzone dwa badania archeologiczne:

Pierwsze badania archeologiczne prowadzone na terenie Browaru Bojańczyka przy ulicy Łęgskiej-Bechiego:

Badania te objęły kompleks budynków założonego przez Kazimierza Bojańczyka w XIX wieku Browaru, adaptowanych w ramach rewitalizacji na Centrum Kultury „Browar B.” Przeprowadzono szczegółową kwerendę archiwalną oraz wytyczono 5 wykopów z lokalizacją na dziedzińcu Browaru. Odkrycia na terenie Browaru określiły osadnictwo na znacznie wcześniejsze, aniżeli sądzono dotychczas, tj. na lata 2200-2400 związane z kulturą pomorską z IV-II w. p.n.e. Widocznie bliskość rzeki i przyjazne środowisko sprzyjały już wtedy osadnictwu pradziejowemu na tym terenie. W efekcie prac z tego okresu odkryto pozostałości obiektów gospodarczych i materiału ruchomego – głównie ceramiki. Następnie w świetle badań nastąpiła przerwa osadnicza do XIII-XIV wieku, trwająca ok.1500 lat. Osadnictwo wraca z końcem wczesnego średniowiecza i początkiem średniowiecza, o czym świadczą odkryte pozostałości obiektów gospodarczych i liczne fragmenty ceramiki z tego okresu. Kolejna faza osadnicza to wiek XIX (znów przerwa 700 lat). Archeolodzy zaobserwowali intensywne procesy urbanistyczne, z licznymi dowodami infrastrukturalnymi związanymi z inwestycją budowy Browaru w XIX w. – ślady podziemnej infrastruktury Browaru (studnia, instalacje, czy np. dowody kilkukrotnego brukowania dziedzińca).
W trakcie prac zinwentaryzowano łącznie 731 zabytków ruchomych, ze zdecydowaną przewagą ceramiki naczyniowej, ale także zabytki szklane, metalowe, kości i XIX-wieczną ceramikę budowlaną.

Przeprowadzone badania w pełni umożliwiają realizację inwestycji oraz w sposób kapitalny poszerzają wiedzę o historii, w większości nieznanej, tego miejsca.

Drugie badanie archeologiczne przeprowadzone zostało na posesji (dziedziniec kamienicy) przy ulicy Gdańskiej 1 na Bulwarach im. marszałka Józefa Piłsudskiego 28:

Przeprowadzone badania archeologiczne podejmowane były w okolicy domniemanej świątyni już uprzednio (w 1958r. przez J. Grześkowiaka, w 1985 roku przez L. Wojdę, kolejne prace w latach 1998 i 1999 przedsięwzięli L. Wojda i J. Pietrzak) i doprowadziły do ustalenia zasięgu wczesnośredniowiecznego cmentarza od południa oraz zachodu. Z kolei wschodnią i północną granicę nekropoli pozwoliły określić prace prowadzone przez J. Pietrzaka i A. Gintera w 2008 roku. W efekcie tych wszystkich działań obszar poszukiwań romańskiej katedry we Włocławku zawężony został do rejonu zajmowanego przez kompleks podpiwniczonych kamienic wznoszących się na posesjach Gdańska 1, Bulwary im. Marszałka Józefa Piłsudskiego 28 i Bednarska 2. W 2009 roku na dziedzińcu tych kamienic wytyczono 3 wykopy. Badania przyniosły sensacyjne rezultaty, gdyż odkryto fragment znanego z wcześniejszych badań wczesnośredniowiecznego cmentarzyska, z dużą ilością grobów, w tym przemieszanych, wkopywanych jedne w drugie. Część szkieletów zachowała się w układzie anatomicznym. W grobie nr 3 ukazała się trumna w idealnym stanie, zbita gwoździami z desek oraz z drewnianym wiekiem, co świadczy o pochowaniu w tym miejscu osób znaczących dla tamtej społeczności (pochówek w trumnie wtedy nie był powszechny), być może dostojników kościelnych.
Zmarli zgodnie z tradycją chrześcijańską chowani byli głowami na zachód.

W trakcie prac badawczych udało się zlokalizować potężne relikty dwóch wczesnośredniowiecznych (romańskich) fundamentów budowli, w sąsiedztwie których natrafiono na intensywnie użytkowany wczesnośredniowieczny cmentarz przykościelny.

Wstępnie zakłada się, że odkryta romańska budowla jest pierwszą murowaną katedrą włocławską, którą wzniesiono w miejscu wykorzystywanym osadniczo już w połowie XI wieku, a zniszczoną w 1329 r. w czasie najazdu krzyżackiego.

Czy mamy do czynienia z budowlą kilkufazową, czy z dwoma romańskimi budowlami, o tym rozstrzygną przyszłoroczne badania, na dziedzińcu i w piwnicach kamienic.

W trakcie tegorocznych badań pozyskano 1063 zabytki (ceramika, metal, drewno, szkło). Szkielety obecnie poddawane są analizie antropologicznej w celu ustalenia płci i wieku zmarłych, a także chorób, na które za życia cierpieli.

Badania zostały dofinansowane poprzez Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich Oddział w Łodzi i Uniwersytet Łódzki.
Z ramienia Urzędu Miasta badania koordynował zastępca Prezydenta Miasta Arkadiusz Horonziak, a bezpośrednio nadzorował inspektor w Wydziale Kultury Urzędu Miasta Dariusz Jaworski.