Kredyt konsumencki to każdy kredyt zaciągnięty na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej (np. gotówkowy). Mamy z nim do czynienia również przy zakupach na raty lub z odroczonym terminem płatności. Do tej pory tematykę kredytów konsumenckich regulowały przepisy ustawy o kredycie konsumenckim z 2001 roku – dotyczyły kwot do 80 tys. zł. lub ich równowartości w walucie obcej. Od 18 grudnia 2011 roku obowiązują inne zasady – tego dnia wchodzi w życie nowa ustawa o kredycie konsumenckim.

Przede wszystkim nowe regulacje ułatwiają zaciąganie kredytów konsumenckich w innych krajach Unii Europejskiej oraz ujednolicają ochronę konsumentów. Obejmują kredyty o wartości do 255 550 zł (lub równowartości tej kwoty w walucie obcej). Przepisów nie stosuje się do kredytów hipotecznych – jedynie w ramach obowiązku udzielanych informacji. Ustawę będą musiały stosować wszystkie instytucje finansowe, w tym m.in. SKOK-i, parabanki (również w zakresie oceny ryzyka kredytowego konsumentów).

Istotną zmianą jest wprowadzenie formularza informacyjnego, który ma zawierać wszystkie podstawowe informacje o kredycie, takie jak koszty pożyczki, całkowita kwota do spłaty, wysokość oprocentowania, wymagane zabezpieczenia, obowiązkowe ubezpieczenia itp. Na ich podstawie konsumenci będą mogli podjąć świadomą decyzję odnośnie zaciąganego kredytu, a także z łatwością porównywać oferty różnych przedsiębiorców, ponieważ standardowy formularz zostanie wprowadzony we wszystkich państwach członkowskich.

Nowe przepisy tylko w niewielkim stopniu dotyczą kredytów hipotecznych, m.in. w zakresie informacji udzielanych konsumentowi. Na etapie przed zawarciem kontraktu będzie on musiał zostać poinformowany o m.in. całkowitej kwocie kredytu,wymaganym wkładzie własnym, zasadach i terminach spłaty kredytu, całkowitej kwocie do spłaty, koszcie kredytu. W umowach o kredyt indeksowany w stosunku do waluty obcej podawane będą dodatkowo m.in. informacje o sposobie i terminach ustalania kursu wymiany walut, na podstawie którego, w szczególności, wyliczana jest kwota uruchamianego kredytu oraz zasady przeliczania na walutę wypłaty i spłaty kredytu. Wszystkie dane będą musiały zostać przekazane przez kredytodawcę na formularzu informacyjnym.

Nowe przepisy likwidują maksymalny próg 5 proc. łącznej kwoty wszystkich opłat, prowizji oraz innych kosztów związanych z zawarciem umowy o kredyt konsumencki. Dotychczasowy dostęp do informacji o wszelkich kosztach zapewni obowiązkowy Formularz. Pozwoli to uzyskać dostęp do pełnej informacji o wszelkich kosztach ponoszonych w przypadku zawarcia umowy. Posłuży nie tylko porównaniu różnych ofert, ale również uniknięciu ryzyka ponoszenia nadmiernie wygórowanych opłat czy prowizji.

Wraz z wejściem w życie nowych przepisów instytucje udzielające kredytów będą mogły pobierać rekompensatę w przypadku, gdy konsument wcześniej spłaci zaciągniętą pożyczkę. Zgodnie z obowiązującą ustawą o kredycie konsumenckim wcześniejsza spłata nie pociąga za sobą żadnych opłat. Wprowadzana zmiana nie będzie jednak dotyczyła wszystkich kredytów, a jedynie pożyczek o stałej stopie oprocentowania, i tylko w sytuacji, gdy spłacona przed terminem kwota przekracza w ciągu 12 miesięcy określoną wartość (w Polsce – trzykrotność przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw wg danych Głównego Urzędu Statystycznego).

Duży nacisk położony został na sposób komunikacji z potencjalnym klientem w reklamach. Nowe prawo wymaga, aby oprócz rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania konsument otrzymywał cały pakiet szczegółowych informacji zawsze wtedy, gdy kredytodawca podaje koszt uzyskania pożyczki m.in. całkowitą kwotę kredytu, stopę oprocentowania wraz z wyodrębnieniem opłat uwzględnianych w całkowitym koszcie pożyczki.
Źródło: UOKiK