Świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji przysługuje osobom pełnoletnim mieszkającym w Polsce, które mają orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji, a łączna wysokość dotychczasowych świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych nie przekracza kwoty 1 600 zł brutto. Osoba niezdolna do samodzielnej egzystencji to taka, która z powodu stanu zdrowia wymaga stałej lub długotrwałej opieki innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych, za które uważa się przede wszystkim samoobsługę, poruszanie się i komunikację.

Świadczenie uzupełniające będzie przysługiwało w wysokości nie wyższej niż 500 zł, przy czym łączna kwota tego świadczenia i innych świadczeń finansowanych ze środków publicznych nie może przekroczyć 1600 zł. Na przykład: osoba, która ma emeryturę, czy rentę z tytułu niezdolności do pracy w wysokości 1400 zł brutto, uzyska świadczenie uzupełniające w kwocie 200 zł.

Aby otrzymać świadczenie, trzeba złożyć wniosek w instytucji, która wypłaca emeryturę lub rentę, czyli ZUS, KRUS lub w zakładach emerytalno-rentowych (w przypadku mundurówki). Osoby, które nie mają emerytury lub renty, dokumenty składają w ZUS.  Również do ZUS wniosek o świadczenie uzupełniające składają osoby, które są uprawnione do świadczeń emerytalno-rentowych w ZUS i w innym organie rentowym, ale to ZUS wypaca dodatek pielęgnacyjny.

Wniosek o świadczenie może złożyć sam  zainteresowany lub jego przedstawiciel ustawowy, pełnomocnik bądź opiekun faktyczny. Można skorzystać z gotowego formularza (ESUN), który jest dostępny na stronie internetowej oraz we wszystkich placówkach ZUS. Zakład udostępnił również wniosek w formie elektronicznej na Platformie Usług Elektronicznych ZUS. Wystarczy mieć założone konto na PUE i dysponować certyfikatem kwalifikowanym lub darmowym profilem zaufanym ePUAP.