Pierwszy w Polsce i najwydajniejszy w Europie kompleks tego typu obejmuje instalacje znajdujące się na terenie zakładu produkcyjnego PKN ORLEN w Płocku (produkcja paraksylenu) oraz we Włocławku (produkcja kwasu tereftalowego). Inwestycja została zrealizowana w okresie trzech lat, nakładem ponad 1 mld euro.

Zakład PTA we Włocławku zajmuje powierzchnię 16 ha, na których wzniesiono 15 nowych budynków oraz zainstalowano ponad 800 urządzeń i instalacji, takich jak zbiorniki, reaktory, wymienniki, pompy. Do budowy zużyto 25 000 m³ żelbetu, a konstrukcje stalowe ważą 5 200 ton. Zbudowano też 7 000 linii różnego rodzaju rurociągów o długości od kilku do kilku tysięcy metrów. W kompleksie PX/PTA zastosowano unikalne urządzenia o wielkich gabarytach i tonażu, m.in. kompresor o wadze 700 ton, reaktor z wykładziną tytanową o wadze 450 ton, suszarki o wadze 260 ton każda. Część z nich, z uwagi na rozmiary, można było transportować jedynie drogą wodną.

Kompleks PX/PTA ORLENU jest drugim pod względem wielkości i zarazem najnowocześniejszym tego typu obiektem w Europie. Moce produkcyjne instalacji PX wynoszą 400 tys. ton paraksylenu rocznie, natomiast instalacja PTA ma zdolność produkcyjną 600 tys. ton kwasu tereftalowego rocznie, co stanowi 20% europejskiej produkcji.

- Nowy kompleks jest przedsięwzięciem o znaczeniu strategicznym dla rozwoju polskiego przemysłu petrochemicznego, zarówno z uwagi na skalę produkcji, zastosowanie nowoczesnych, nieobecnych dotychczas w Polsce technologii, jak i zainwestowany kapitał. Uruchomienie pierwszego w kraju zakładu tego typu to dla naszej Spółki niezwykle ważny projekt, będący przedłużeniem łańcucha tworzenia wartości. Jest naszą odpowiedzią na dynamiczne zmiany w branży, wymagające stałego poszukiwania nowych możliwości rozwoju i dochodowych rozwiązań technologicznych. Jesteśmy przekonani, że nowy obiekt przyczyni się do wzmocnienia pozycji Spółki, a w konsekwencji wzrostu jej wartości dla akcjonariuszy – powiedział Jacek Krawiec, Prezes Zarządu PKN ORLEN.

ORLEN jako jedyna firma z naszej części Europy dołączył do grona elitarnej grupy wytwórców najwyższej jakości PTA – podstawowego surowca do produkcji PET (politereftalanu etylenu), z którego powstają opakowania oraz włókna poliestrowe. Popyt na PTA rośnie najszybciej w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, a większość firm konsumujących PTA zlokalizowanych jest w bezpośredniej bliskości zakładów PKN ORLEN, co oznacza łatwy dostęp do niezwykle obiecującego rynku. Bardzo duża konsumpcja PTA ma miejsce także w Chinach, Indiach i Europie Zachodniej, a PKN ORLEN jest przygotowany technicznie, organizacyjnie i logistycznie oraz posiada stosowne umowy handlowe, aby dostarczać produkty z nowych instalacji także na te rynki.

Wybudowanie przez PKN nowych instalacji stanowi unikalny w skali kraju przykład współpracy i wymiany know-how pomiędzy specjalistami z Polski, Japonii, USA i Włoch. Projekt został zrealizowany przy współpracy z wiodącymi na świecie dostawcami technologii i urządzeń: Mitsubishi Chemical Engineering Corporation, Mitsubishi Heavy Industries, Fluor SA, Universal Oil Product. W kluczowym momencie na budowie pracowało ponad 2000 inżynierów i robotników. W trakcie realizacji projektu wielu z nich wzięło udział w szkoleniach prowadzonych przez międzynarodowych dostawców oraz wizytach studyjnych w podobnych instalacjach funkcjonujących zagranicą. Generalnym wykonawcą robót budowlano-montażowych był Polimex-Mostostal SA.

Licencję na produkcję paraksylenu ORLEN nabył od amerykańskiej firmy Universal Oil Product. Szczegółowy projekt wykonawczy (tzw. detail engineering), a także dostawy urządzeń zapewniła firma projektowa Technip Italy (TP IT). Z kolei licencję na produkcję oraz projekt instalacji PTA opracował i dostarczył koncern Mitsubishi Engineering Chemical Corporation, który dysponuje jedną z najnowocześniejszych technologii produkcji PTA na świecie.