Główne zasady przyznawania świadczeń pozostają bez zmian. Chodzi tu w szczególności o kwoty wsparcia oraz kryteria, w oparciu o które ustalane jest prawo do świadczeń. Jedna z regulacji dotyczyła wyeliminowania nielicznych, aczkolwiek niepożądanych zjawisk, które w uzasadniony sposób godziły w społeczne poczucie sprawiedliwości i praworządności. Zjawiska te polegały m.in. na dopasowywaniu przez rodziców dochodu do kryterium dochodowego uprawniającego do świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko, deklarowaniu niezgodnie ze stanem faktycznym samotnego wychowywania dziecka oraz pobieraniu świadczenia wychowawczego przez osoby niezamieszkujące w Polsce.

Prawo do zasiłków ustala się na okresy zasiłkowe. W przypadku świadczeń wychowawczych w ramach rządowego Programu „Rodzina 500 +”, prawo do tej formy wsparcia jest ustalane na okres roku – od 1 października danego roku do 30 września kolejnego roku (jedynie pierwszy, trwający jeszcze okres był dłuższy – rozpoczął się 1 kwietnia 2016 r. i potrwa do 30 września 2017 r.). Taki sam okres obowiązuje w odniesieniu do świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Z kolei dla świadczeń rodzinnych okres zasiłkowy zaczyna się 1 listopada i trwa do 31 października następnego roku kalendarzowego.

Jeśli wnioskodawca złoży kompletny i prawidłowo wypełniony wniosek o świadczenie wychowawcze na kolejny okres w terminie do 31 sierpnia, przyznanie i wypłata świadczenia wychowawczego za październik nastąpi do 31 października. Oznacza to, że zostanie zachowana ciągłość wypłat świadczenia także od pierwszego miesiąca nowego okresu. Złożenie wniosku we wrześniu spowoduje, że ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego i jego wypłata za październik i listopad nastąpi nie później niż do 30 listopada. W przypadku gdy wniosek zostanie złożony w październiku, przyznanie i wypłata świadczenia wychowawczego za październik, listopad i grudzień nastąpi nie później niż do 31 grudnia. Gdy wniosek zostanie złożony w listopadzie, ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego oraz wypłata świadczeń przysługujących od miesiąca złożenia wniosku, następuje do dnia 31 stycznia następnego roku.

Formularze wniosków i innych dokumentów niezbędnych do ubiegania się o świadczenia wychowawcze udostępnia podmiot realizujący te świadczenia w danej gminie. W praktyce jest to urząd miasta/gminy, ośrodek pomocy społecznej lub inna jednostka organizacyjna wyznaczona  wdanej gminie (np. centrum świadczeń), właściwy dla miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się. aby otrzymać świadczenia wychowawcze, świadczenia rodzinne lub świadczenia z funduszu alimentacyjnego, do wniosku należy dołączyć odpowiednie, zależne od indywidualnej sytuacji rodziny wnioskodawcy, dokumenty, w tym oświadczenia, niezbędne do ustalenia prawa do danej formy wsparcia.