Przy rejestracji firmy w urzędzie gminy lub miasta (wraz z wnioskiem CEIDG-1) możemy też złożyć odpowiednie dokumenty i zgłosić:
- siebie do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia  zdrowotnego;
- członków swojej rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego;
- zatrudnione osoby, m.in. pracowników, zleceniobiorców, osoby  współpracujące, do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia  zdrowotnego albo tylko do ubezpieczenia zdrowotnego;
- członków rodziny zatrudnionych osób do ubezpieczenia  zdrowotnego.

Te dokumenty można również złożyć bezpośrednio w placówce ZUS, listownie albo elektronicznie (przez program Płatnik lub aplikację e-Płatnik). Jest na to termin 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczeń (data wskazana na formularzu CEIDG-1). Trzeba również pamiętać o comiesięcznym obowiązku opłacania składek i przekazywania dokumentów rozliczeniowych do ZUS-u. Dla osób fizycznych, które prowadzą jednoosobową działalność, będzie to termin do 20. dnia następnego miesiąca.

Osoba prowadząca działalność gospodarczą objęta jest obowiązkowo ubezpieczeniami: emerytalnym, rentowymi, wypadkowym i zdrowotnym, natomiast ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne. Wysokość składek na ubezpieczenia zależy od tego czy przedsiębiorca korzysta z ulgi w opłacaniu składek, czy też nie.  Inną wysokość składek będzie opłacał przy  „uldze na start”, preferencyjnych składkach czy też „Małym ZUS plus”. Natomiast wysokość składki zdrowotnej zależy od formy opodatkowania działalności. Inaczej przepisy określają podstawę wymiaru dla osób opodatkowanych na zasadach ogólnych (skala lub podatek liniowy), inaczej dla stosujących ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, a jeszcze inaczej, gdy będzie to karta podatkowa.

Przedsiębiorca, który nie jest uprawniony do ulg w opłacaniu składek opłaca za siebie składki na ubezpieczenia społeczne naliczone od podstawy nie niższej niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia.  

Deklarując minimalną podstawę wymiaru, która wynosi 3553,20 zł (5922 zł x 60%), składki będą kształtowały się następująco:
- 693,58 zł -na ubezpieczenie emerytalne (19,52%)
- 284,26 zł -na ubezpieczenie rentowe (8%)
- 87,05 zł -na ubezpieczenie chorobowe (2,45%)
- 87,05 zł -na Fundusz Pracy (2,45%)
- 59,34 zł -na ubezpieczenie wypadkowe (1,67%)
Łącznie do zapłaty (bez składki zdrowotnej) - 1211,28 zł

Jeśli przedsiębiorca korzysta z „ulgi na start”, podlega obowiązkowo tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu i na to ubezpieczenie musi opłacać składkę. Ubezpieczenia społeczne przez pierwszych 6 miesięcy są dla niego dobrowolne, więc nie musi się do nich zgłaszać i opłacać na nie składek.  

Po skorzystaniu przez 6 miesięcy z tego uprawnienia lub wcześniej jeśli zrezygnuje, może rozpocząć opłacanie preferencyjnych składek. Oznacza to, że przez następne 24 miesiące kalendarzowe prowadzenia swojej firmy, będzie mógł opłacać za siebie składki na ubezpieczenia społeczne naliczone od podstawy wynoszącej 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Minimalna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie może być niższa niż 903 zł. Gdy zdecyduje się na opłacenie składek  od podstawy  903 zł ( 3010 zł x 30 proc.) będą one wyglądać następująco:
- 176,27 zł -na ubezpieczenie emerytalne (19,52%)
- 72,24 zł -na ubezpieczenie rentowe (8%)
- 22,12 zł -na ubezpieczenie chorobowe (2,45%)
- 15,08 zł -na ubezpieczenie wypadkowe (1,67%)
Łącznie 285,71 zł bez składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Po 24 miesiącach składek w wysokości preferencyjnej kolejna możliwość to „Mały ZUS plus”. Trzeba jednak spełnić określone warunki.  Kwota składek na ubezpieczenia społeczne zależy od dochodu i dla każdego będzie w innej wysokości. Podstawa wymiaru składek mieści się pomiędzy 30%  minimalnego wynagrodzenia krajowego a 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, czyli w 2022 roku pomiędzy  903 zł a 3553,20 zł. Aby obliczyć podstawy wymiaru na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą na mniejszą skalę można skorzystać z kalkulatora zamieszczonego na stronie www.zus.pl.

Kwota rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2022 wynosi 177 660 zł.