Obowiązek rocznego rozliczenia składki zdrowotnej dotyczy każdej osoby prowadzącej pozarolniczą działalność, która w 2024 roku podlegała ubezpieczeniu zdrowotnemu i była opodatkowana podatkiem liniowym, skalą podatkową lub ryczałtem ewidencjonowanym. Przedsiębiorcy, którzy w ubiegłym roku zawiesili lub zamknęli swoją działalność, również muszą pamiętać o tym rozliczeniu, o ile byli opodatkowani na zasadach ogólnych lub na ryczałcie.
W przypadku, gdy działalność gospodarcza była zawieszona przez cały 2024 rok, nie ma obowiązku składania rocznego rozliczenia. Wyjątek stanowi sytuacja, w której działalność została wznowiona od stycznia 2025 roku, a płatnik od tej daty jest opodatkowany na zasadach ogólnych. W takim przypadku zobowiązany jest do złożenia rocznego bilansu za rok 2024, w którym ustalona zostanie roczna składka za styczeń 2025 roku.
Rozliczenie należy przekazać w dokumentach ZUS DRA lub ZUS RCA za kwiecień 2025 roku. Jest to blok XII w ZUS DRA lub III.F w ZUS RCA. W przypadku, gdy z rozliczenia wynika, że zapłacona składka na ubezpieczenie zdrowotne jest wyższa niż ustalona, przysługuje zwrot tej nadwyżki, chyba że płatnik ma zaległości w opłacaniu składek lub pobrał nienależne świadczenie z ubezpieczenia społecznego. Natomiast jeśli z podsumowania wynika, że zapłacona składka jest niższa niż ustalona, konieczne będzie uregulowanie różnicy wraz ze składką za kwiecień 2025 roku, co należy zrobić do
20 maja 2025 roku.
Jeśli z rocznego rozliczenia składki zdrowotnej wynika nadpłata, a przedsiębiorca nie ma zaległości w opłacaniu składek ani nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczeń społecznych, na swoim profilu w PUE/eZUS w sekcji dokumentów roboczych znajdzie wniosek o zwrot nadpłaty (RZS-R). Należy go zweryfikować, wskazując jeden numer rachunku bankowego, na który ma być przekazany zwrot, spośród rachunków zapisanych na koncie płatnika w ZUS. Wniosek należy podpisać i odesłać za pośrednictwem PUE/eZUS do 2 czerwca. Wówczas ZUS przekaże nadpłatę na wskazany rachunek bankowy najpóźniej do 1 sierpnia. Jeśli przedsiębiorca nie złoży wniosku o zwrot nadpłaty, Zakład rozliczy ją na koncie płatnika najpóźniej do końca bieżącego roku.
Przedsiębiorca, który chce złożyć dokumenty korygujące wysokość składki zdrowotnej za ubiegły rok, powinien je przekazać najpóźniej w dniu składania wniosku o zwrot nadpłaty. W przypadku braku takiego wniosku, termin na złożenie dokumentów upływa 1 lipca 2025 roku.