Opieka wytchnieniowa to program adresowany do członków rodzin lub opiekunów sprawujących bezpośrednią opiekę nad dziećmi/osobami niepełnosprawnymi. Na realizację programu zarezerwowano w 2019 roku 110 mln złotych.

Głównym celem programu (poprzez możliwość uzyskania doraźnej, czasowej pomocy w formie opieki wytchnieniowej) jest wsparcie członków rodzin lub opiekunów sprawujących bezpośrednią opiekę nad: dziećmi niepełnosprawnymi z orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji, oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji; osobami ze znacznym stopniem niepełnosprawności.

Z Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności wynika, że w pierwszych trzech kwartałach ubiegłego roku w Polsce było 819 tys. osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności. Natomiast według danych z systemu SI EKSMOON ponad 1 mln osób posiada prawomocne orzeczenie lub wyrok sądu o znacznym stopniu niepełnosprawności. W systemie figuruje też ponad 220,8 tys. dzieci niepełnosprawnych (do 16 lat). Ich rodzice i opiekunowie to potencjalni beneficjenci programu.

„Opieka wytchnieniowa” może odciążyć opiekunów m.in. poprzez zapewnienie im wsparcia w wykonywaniu dotychczasowych obowiązków lub zapewnienie zastępstwa, dzięki któremu opiekunowie zyskają czas dla siebie.

Program adresowany jest do gmin i powiatów. Zakłada finansowe wsparcie samorządów (do 80 proc. kosztów realizacja zadania) w zakresie świadczenia opieki wytchnieniowej – w formie pobytu dziennego, pobytu całodobowego lub w formie poradnictwa specjalistycznego (psychologicznego lub terapeutycznego) oraz w zakresie nauki pielęgnacji, rehabilitacji i dietetyki.